Pierwsza wizyta
Pierwsza wizyta
Diagnoza logopedyczna to proces, w którym chcę odpowiedzieć na pytania:
Jaki jest stan mowy i wymowy?
Dlaczego mogło dojść do nieprawidłowości?
Co możemy zrobić, by uzyskać poprawę?
Rodzicu, jeżeli przychodzisz na wizytę ze swoją pociechą, miejcie ze sobą wybranego pluszaka czy ulubiony kocyk dziecka. To może być zupełnie nowe doświadczenie dla kilkulatka i warto, by coś “zaufanego” z domu towarzyszyło dziecku w czasie spotkania.
Ponadto, częścią badania jest obserwacja zabawy dowolnej, zabawy z rodzicami, zabawy kierowanej, w czym ukochana zabawka sprawdza się najlepiej. Cenne są nagrania z zabaw i mówienia dziecka w domu - bezpiecznym, najlepiej znanym środowisku dziecka.
Bez względu na wiek osoby badanej, spotkanie rozpoczyna się wywiadem.
Jeżeli rodzice przychodzą do gabinetu z dzieckiem, istotne będą informacje m.in. na temat przebiegu ciąży, porodu, kolejno osiąganych przez dziecko kamieni milowych (kiedy pojawiły się: pierwszy uśmiech, podnoszenie główki, głużenie, pierwsze ząbki, chwytanie, gaworzenie, przewracanie się, siadanie, siadanie, raczkowanie, samodzielne stanie, chodzenie), czasu pojawienia się pierwszych słów, sposobów przyjmowania pokarmu przez dziecko, rozszerzania diety, przyjmowanych leków, przebytych chorób i infekcji, ulubionych zabaw i miejsc.
Jeśli badanym jest osoba dorosła, na pewno zapytam o sen, nawyki żywieniowe, funkcjonowanie narządu żucia, preferencje żywieniowe i alergie pokarmowe.
Bez względu na wiek osoby obejmowanej diagnozą, do przeprowadzenia wnikliwej oceny potrzebne będą dokumenty dotyczące przebytych chorób lub hospitalizacji, wszelkiego rodzaju wyniki badań (słuchu, neuroobrazowania, konsultacji neurologicznych, psychologicznych, ortodontycznych, laryngologicznych, fizjoterapeutycznych).
Jeżeli dotychczas była już prowadzona przez innego specjalistę terapia logopedyczna, będę prosiła o informacje, co już zostało wypracowane.
Proszę zabrać coś do jedzenia (np. marchewki, migdały lub żelki), woda zawsze jest w gabinecie :)
Ocena przyjmowania pokarmów i napojów to bardzo ważny element diagnozy logopedycznej. Jeżeli badanym jest dziecko, bardzo pomocne będą nagrania wykonane w domu, podczas spożywania posiłku, ze szczególnym uwzględnieniem buzi dziecka.
Oprócz wymienionego już wywiadu, oceniam budowę anatomiczną i sprawność narządów mowy (języka, wędzidła języka, warg, wędzidełka warg, podniebienia twardego i miękkiego, policzków, żuchwy), artykulację głosek oraz występujące z nimi współruchy, zmiany napięcia mięśni twarzy, szyi, barków, funkcje prymarne (oddech, ssanie, żucie, połykanie, autostymulacje, autozabawy orofacjalne, mimika twarzy, parafunkcje), praksję oralną i praksję mowy, prozodię mowy (rytm, melodia, akcent), fonację (sposobu tworzenia głosu), odruchy pierwotne, poziom rozwoju psychoruchowego: lateralizacji, sposobu konstruowania zdań i dłuższych form wypowiedzi, funkcji wzrokowych, słuchowych, lewopółkulowych, pamięci, myślenia przyczynowo-skutkowego, kategoryzacji, linearnego porządkowania elementów, powtarzania, rozumienia mowy, nazywania.
Nie sposób wyliczyć zadania, które wyznaczam do wykonania, ponieważ każda osoba (i osóbka) ma inne preferencje co do sposobu pracy. Moim zadaniem jest dostosować swoje propozycje tak, by efektywnie udzielić odpowiedzi na wskazane uprzednio pytania.
Należy mieć na uwadze fakt, iż diagnoza to złożony proces. W czasie pierwszego spotkania możemy nie być w stanie wyczerpująco odpowiedzieć na wszystkie pytania, ale spotkanie to jest fundamentem kolejnych spotkań i efektywnej terapii logopedycznej. Dlatego też w toku postępowania terapeutycznego dzielę się kolejnymi spostrzeżeniami, uwagami, na co również liczę ze strony dorosłych i opiekunów.
Proszę także mieć na względzie, że być może będę potrzebowała opinii innego specjalisty. Logopeda nie może wiedzieć wszystkiego, więc do pełnego obrazu funkcjonowania dziecka często wskazana jest konsultacja fizjoterapeutyczna, neurologiczna, otolaryngologiczna, audiologiczna, foniatryczna czy też ortodontyczna. Ma tyo na celu uzyskanie możliwie jak najwyraźniejszego obrazu funkcjonowania osoby obejmowanej terapią.
I na koniec: proszę pytać, pytać, pytać.
Jeżeli cokolwiek budzi wątpliwości, proszę się nie krępować z podzieleniem się nimi. Można zanotować pytania jeszcze w domu i z nimi przyjść na wizytę. Dołożę wszelkich starań, by odpowiedzieć na wszystkie nurtujące Państwa pytania.